آری من این جایم

ما پیش از این جلسات شعرخوانی زیادی در سرتاسر آلمان برگزار کرده‌ بودیم. این بود که در ماه اکتبر ۲۰۲۳ مخاطبان‌مان را دعوت کردیم تا در اولین شعرخوانی‌مان در دفتر جدید، در مرکز شهر برلین، به ما بپیوندند. در آغاز مراسم سوزانه کلبِل، بنیان‌گذار پروژه، در این باره صحبت کرد که وضعیت سیاسی در سراسر جهان، چقدر پرتنش شده است و این وضعیت چه تاثیر منفی‌ای بر جوانانی دارد که پیش‌زمینه‌ی مهاجرت یا پناهجویی دارند. سپس، لوکه نیسِن و ترزا روگر، در مورد ارتباط این وضعیت با اهداف اساسی پروژه‌ی موسسه صحبت کردند و نصیر ندیم، نویسنده‌ی عضو PEN و مدرسِ کارگاه‌های فارسی ما را، به حاضران معرفی کردند. او در گفت‌وگو با بریگیت اشمیتس، از اعضای PEN برلین، در این باره صحبت کرد که ترکِ افغانستان چگونه نوشته‌های او را تحت تاثیر قرار داده است و سپس به تجربه‌اش از اداره‌ی کارگاه‌های شعرِ ما پرداخت و این‌که هنرجویانِ این کارگاه‌ها و صدای شاعرانه‌ی آن‌ها چه تاثیر عمیقی بر روی خود او داشته است.

او برای این‌که بستر را برای آغاز شعرخوانی آماده کند، چند شعر از نوشته‌های خودش را خواند و سپس صحنه را به شاعران ما سپرد. سپس شعرهایی به عربی، فارسی و اوکراینی خوانده شد. از آن‌جا که کارگاه‌های ما به زبان کردی در پاییز آغاز می‌شد، تصمیم گرفتیم دومین شعرخوانی در دفتر جدید موسسه را زمانی دیرتر، در ماه نوامبر، به هنرجویانِ این کارگاه‌ها اختصاص دهیم.

«آری من این‌جایم» عنوان شعری از راضیه کریمی، شاعر افغانستانی، است که با عنوان پروژه‌ی ما همخوانی کامل دارد. او در این شعر روایت می‌کند که چگونه شاهد وداع‌های خشونت‌بار و مرگ‌های فاجعه‌بار بوده‌ است: «آری، همین جایم من / شاهد کمر شکسته‌ی پدری که / نمی‌داند کدام دیوار، خانه‌ی اوست / اما هر خشت ویرانه را / به امید یافتن فرزندانش بلند می‌کند.» این شعر ناتوانی در برابر فاجعه را به تصویر می‌کشد و با روایتِ آن‌چه رخ داده، اگر چه نمی‌تواند گذشته را تغییر دهد، اما راهی می‌گشاید به سوی روبرو شدن با واقعیت: «آری من این جایم / روی مرز تاریکِ سکوت / در میان شلوغی‌هایی که دیگر نیست.»

مخاطبان ما هم مانند شاعران‌مان از پیش‌زمینه‌های متنوعی برخوردار بودند: ما مهمانانی داشتیم از آلمان، ایران، افعانستان، عراق، فلسطین، اوکراین و روسیه. شاعران ما در این شب، عبارت بودند از: علی الزعیم، ژاکلین شیلبایا، محمد زهرا، راغد عیسی، نادیا کولیش، سارینا محمدی، طیبه جویا و راضیه کریمی. در این‌جا باید از تمام کسانی که امکان این رویداد را فراهم کردند، سپاس‌گزاری کنیم.